Virginia Woolf

Virginia Woolf een naam geven betekent praten over Trip to the lighthouse, Orlando en Mrs. Dalloway, romans die de geschiedenis van de Britse literatuur hebben geschreven en nog steeds actueel zijn. Zoals zij is, levend en eeuwig. Een bron van inspiratie voor vrouwen van alle leeftijden, zowel gisteren als vandaag.

Ja, want Virginia Woolf was niet alleen schrijfster en essayist, ze is niet alleen een van de belangrijkste figuren in de literatuur van de 20e eeuw, alsof dit alleen niet genoeg is om haar vandaag en voor altijd te herinneren, maar ze was ook een activist, een feministe, een vrouw die zich bezighield met de strijd voor genderrechten en gelijkheid.

Intelligent, beschaafd en nieuwsgierig, hongerig naar cultuur en de wereld, maar ook gekweld door innerlijke demonen, door pijn in het heden en verleden, verteerd door een ziekte. Dat is wie de vrouw achter de grote schrijver was.

Virginia Woolf

“Er is geen poort, geen slot, geen grendel die je kunt plaatsen op de vrijheid van mijn geest.”

Op 25 januari 1882 werd Adeline Virginia Stephen geboren in Londen, later Woolf, de grootste Britse schrijver en essayist ter wereld. Gepassioneerd door schrijven sinds ze een kind was, begon ze haar professionele carrière in 1905 voor de Times en wijdde ze zich daarna volledig aan het schrijven. Als het aan de ene kant kan bogen op een tijdig succes, bevestigd door het intellectuele publiek van de lezers tot wie het is gericht, moet het aan de andere kant het lijden verwerken dat het tijdens zijn jeugd heeft meegemaakt.

In feite werden Virginia en haar zus als kind het slachtoffer van seksueel geweld door hun halfbroers, George en Gerald Duckworth, geboren uit de eerdere relatie van hun moeder, waarover de schrijver later zal praten.

In 1985, aan de andere kant, zal ze voor altijd afscheid moeten nemen van haar moeder, terwijl ze wordt geconfronteerd met een verwoestende rouw die haar voor altijd zal markeren. Dit is het moment waarop zijn ziekte zich voor het eerst manifesteert.

Virginia Woolf leed aan een bipolaire stoornis waardoor ze haar hele leven last had van stemmingswisselingen, diepe depressieve crises en zenuwinzinkingen afgewisseld met ogenschijnlijk gelukkige perioden. Daarbij kwamen ernstige migraine en slapeloosheid, waardoor ze vaak niet in staat was om te werken of te schrijven. Zelf vertelt ze over het horen van mannenstemmen in haar hoofd, die haar martelen en kwellen, stemmen die haar ertoe aanzetten om zelfmoord te plegen, keer op keer.

Het is in deze jaren van overleven tegen haar demonen dat haar huwelijk met Leonard Woolf haar in de meest absolute wanhoop stort, in de onaanvaardbare tegenstelling tussen de oneindige liefde voor haar partner en het besef van haar ziekte.Jarenlang zat Virginia opgesloten in een donkere kamer onder constant toezicht van een verpleegster en behandeld met kalmerende middelen en medicijnen. Zij is het zelf die haar kwellingen met ons deelt, haar waanzin die ze soms als amusant omschrijft, die momenten van woede op haar echtgenoot, maar ook die van kalmte en sereniteit waar ze kon analyseren wat ze van binnen had, en vanuit die vorm haar zijn karakters, zijn verhalen.

De non-conformistische feministe

Virginia Woolf, altijd gewend om letterlijk in huiskamers en gecultiveerde omgevingen te komen, ontwikkelt al snel een idee dat contrasteert met dat van die tijd, dat ze dapper uitdaagt. Ze benadert de suffragette-beweging en wordt een groot voorstander van feministische bewegingen en gendergelijkheid. Ze claimt openlijk haar status als vrouwelijke intellectueel, ze doet het in essays en romans, ze doet het om alle andere vrouwen een stem te geven. Wie zal ooit de vurigheid en gewelddadigheid van het hart van een dichter kunnen meten wanneer hij wordt betrapt en vast komt te zitten in het lichaam van een vrouw?

Het verhalende essay A room of one's own, een pijler voor de feministische beweging, geeft perfect al haar denken weer. Het is hierin dat hij discriminatie van vrouwen aan de kaak stelt, dat hij op een geestige en gerichte manier het patriarchale systeem aan de orde stelt dat de man als een superieur wezen beschouwt, waarbij hij het gebrek aan vrijheid, expressie en ruimte van de vrouwelijke tegenhanger benadrukt. Woolf spoort vrouwen aan om hun rechten op te eisen en geeft ze haar stem.

Intellectuele vrijheid hangt af van materiële dingen. Poëzie hangt af van intellectuele vrijheid. En vrouwen zijn altijd arm geweest, niet alleen in de afgelopen tweehonderd jaar, maar sinds het begin der tijden. Vrouwen hadden minder intellectuele vrijheid dan de zonen van Atheense slaven. Vrouwen hebben dus geen greintje gelegenheid gehad om poëzie te schrijven. Daarom drong ik zo aan op geld en een eigen kamer.

De grote schrijver

Aan de ene kant de fragiele en gekwelde vrouw, degene die niet over de dood van haar ouders heen kan komen, die de stemmen in haar hoofd niet het zwijgen kan opleggen, degene die met moeite accepteert dat zij ook een seksueel wezen, maar ook intellectueel, aan de andere kant de grote schrijver.

Na de eerste samenwerkingen met literaire tijdschriften publiceerde ze in 1915 haar eerste roman De cruise. Ze leefde om te schrijven en vice versa deed ze dat in die schuur in de tuin van Rodmills huis, die ze de kleine huis. Hij deed het op blote voeten en keek om zich heen. Hij deed het door te luisteren naar wat hij van binnen voelde en wat hij buiten voelde. Ze beschreef niet alleen wat er gebeurde, ze kon met haar pen gest alte geven aan de onuitgesproken dingen.

Hij deed het met een vloeiende, emotionele en intense taal, verfijnd ja maar direct. Virginia Woolf was al haar personages en zij was zij. De weerspiegeling van alles wat was en zou kunnen zijn, de tekortkomingen, de pijnen, de gewaarwordingen.Bewustzijn en bewusteloosheid. Dit is de ware kracht van een immense schrijver, die ligt in haar observaties die op papier zijn getranscribeerd.

Maar het gewicht om te dragen, omdat je alles wat buiten was in je hart kon vangen en dragen, was hoog. In een van haar zwaarste depressieve crises vult Virginia haar zakken met stenen en stort ze zich in de rivier de Ouse, verdrinkend. Zijn lichaam wordt dagen later gevonden.

«Beste,
Ik weet zeker dat ik weer gek word. Ik heb het gevoel dat we niet nog een van die verschrikkelijke momenten aankunnen. En deze keer zal ik niet genezen. Ik begin stemmen te horen en kan me niet concentreren. Dus ik doe wat me het beste lijkt om te doen. Je hebt me het grootst mogelijke geluk gegeven. Je was in elk opzicht alles wat iemand ooit zou kunnen zijn. Ik denk niet dat twee mensen gelukkiger hadden kunnen zijn tot deze vreselijke ziekte toesloeg. Ik kan niet meer vechten. Ik weet dat ik je leven ruïneer, dat je zonder mij verder zou kunnen.En jij zal ik weten. Zie je, ik kan deze mijn niet eens goed schrijven. Ik kan niet lezen. Wat ik je wil vertellen is dat ik al het geluk in mijn leven aan jou te danken heb. Je bent volledig geduldig met me geweest, en ongelooflijk goed. Ik meen het - iedereen weet het. Als iemand mij had kunnen redden, dan was jij het geweest. Alles is van mij weg behalve de zekerheid van uw goedheid. Ik kan je leven niet blijven ruïneren. Ik denk niet dat twee mensen gelukkiger kunnen zijn dan wij.

(Brief van Virginia Woolf aan haar man)

En toch leeft Virginia Woolf. Het is omdat hij ons zijn geschriften, zijn genialiteit, de gedachten van zijn hart en zijn kijk op de wereld heeft nagelaten. Het is omdat hij nog steeds voor vrouwen en met vrouwen vecht en dat altijd zal blijven doen.

Virginia Woolf

Categorie: